گزارش یک فاجعه؛ دانشگاه تبریز در رتبه آخر کشوری قرار دارد!

برگرفته از :وبلاگ گروه مطبوعاتی بهار تبریز-نویسنده رکسانا داودی

                

رکسانا داودی: هفته پیش خبرگزاری ایسنا دفتر تبریز گزارش نیم بندی را منتشر کرد که شاید قصد داشت برتری نسبی دانشگاه علوم پزشکی تبریز را در میان دانشگاههای علوم پزشکی ایران ثابت نماید.

براساس گزارش ایسنا، این دانشگاه در رتبه بندی جهانی موسسه  SIR ، پس از دانشگاه های علوم پزشکی تهران، شیراز، شهید بهشتی و اصفهان در رتبه پنجم کشوری، قبل از دانشگاه های علوم پزشکی ایران، علوم پزشکی مشهد و انسیتو پاستور ایران قرار گرفته است. این در حالی است که رتبه جهانی دانشگاه علوم پزشکی تهران 691 و دانشگاه علوم پزشکی تبریز 2003 است که حکایت از فاجعه ایی علمی دارد. ابعاد این فاجعه ی علمی در سطح استان وقتی وسیعتر می شود به اطلاعات بیشتری از آنچه ایسنا نوشته است، نیز دسترسی داشته باشیم و بدانیم براساس رتبه بندی SIR ، دانشگاه تبریز – با دانشگاه علوم پزشکی تبریز اشتباه گرفته نشود - در رتبه بندی کشوری این موسسه، رتبه اول از آخر را دارد!

در این رتبه بندی دانشگاه تبریز به ترتیب، پس از دانشگاه های تهران، صنعتی شریف، تربیت مدرس، علم و صنعت، امیرکبیر، شیراز، صنعتی اصفهان، شهید بهشتی، فردوسی مشهد و خواجه نصیرالدین طوسی در رتبه آخر کشوری قرار دارد.

جایگاه جهانی این دانشگاه ها در رتبه بندی اخیر نیز خواندنی است. دانشگاه تهران رتبه 474، دانشگاه صنعتی شریف رتبه 546، دانشگاه تربیت مدرس رتبه 855، دانشگاه علم و صنعت رتبه 923، دانشگاه امیرکبیر رتبه 932، دانشگاه شیراز رتبه 1065، دانشگاه صنعتی اصفهان رتبه 1252، دانشگاه شهید بهشتی رتبه 1367، دانشگاه فردوسی مشهد رتبه 1398، دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی رتبه 1478 و دانشگاه تبریز رتبه 1496 را در سطح جهانی دارد. ناگفته پیداست دانشگاه تبریز 1022 رتبه پایین تر از دانشگاه تهران در سطح جهانی قرار دارد.

با بررسی رتبه دو دانشگاه عمده استان آذربایجان شرقی در سطح کشوری و جهانی این سووال در ذهن تداعی می شود که علل این فاجعه  علمی چیست؟ و راهکارهای برون رفت از این فاجعه کدام است.

در پایان بد نیست بدانید: دومین نسخه از گزارشهای جهانی SIR یا رتبه بندی دانشگاههای جهان بر اساس انتشار مقالات در سال 2010 منتشر شده است.

گزارش جهانی SIR با هدف تحلیل و ارزیابی منابع دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی در سرتاسر جهان منتشر شده و نشان دهنده اطلاعاتی درباره میزان ارجاع به مقالات و انتشار مقالات علمی در دوره زمانی مشخص در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی است که بر اساس پایگاه داده های اسکوپوس باید حداقل 100 مقاله علمی را به چاپ رسانده باشند.

در گزارش امسال SIR ویژگی های جدیدی افزوده شده اند که دیدگاهی گسترده تر را از فعالیتهای تحقیقاتی در مراکز دانشگاهی و مطالعاتی جهان ارائه می کند که این ویژگی های جدید شامل رتبه بندی موضوعی، میزان برتر بودن تحقیقات، رتبه بندی های منطقه ای و کشوری هستند. همچنین این نسخه از این گزارش جهانی، رتبه بندی ها دارای چهار رتبه بندی موضوعی خواهد بود که اصلی ترین حوزه های مطالعاتی علمی یعنی علوم پزشکی، علوم زیستی، علوم طبیعی علوم اجتماعی و انسانی را در بر می گیرد.

دو هزار و 833 مرکز مطالعاتی و دانشگاهی از 87 کشور جهان در این رتبه بندی مورد ارزیابی قرار گرفته اند و با مشاهده این ارزیابی به خوبی می توان به نابرابری نسبت توزیع این مراکز نسبت به کشورها و نسبت به جهان پی برد.

مانند همیشه آمریکا با داشتن 485 مرکز و دانشگاه دارای رتبه اول مالکیت را به خود اختصاص داده است که در ادامه چین با 247 مرکز، ژاپن با داشتن 175 مرکز، بریتانیا با 144 مرکز، فرانسه با 136 مرکز، اسپانیا با 135 مرکز، آلمان و ایتالیا با 124 مرکز و هندوستان با 102 مرکز کشورهای برتری هستند که بالاترین میزان مالکیت مراکز مطالعاتی و دانشگاهی را در جهان دارند. 

شاخصهای ارزیابی که در این گزارش به کار گرفته شده اند عبارتند از: تعداد مقالات منتشر شده از سوی محققان شاغل در دانشگاه یا مرکز تحقیقاتی (Output)، میزان همکاری های بین المللی (international collaboration)، نسبت مقالات به چاپ رسیده در مجلات برتر هر رشته به تعداد کل مقالات، و شاخص میانگین تاثیر محققان یک گرایش بر میانگین تاثیر جهانی (Normalized Impact).