در اینکه روش های موزه دارانه برای ثبت سیر تاریخی مراسم عزاداری امام حسین(ع) موثر است، تردیدی وجود ندارد اما برخی از کارشناسان معتقدند موزه ای که با نام محرم زینت پیدا کرده، باید فراتر از جمع آوری و نمایش چند تابلو، توق، علم، پرچم و یا وسایل قدیمی باشد.
این عده از کارشناسان با تاکید بر اینکه هیچ زبانی برای بیان عظمت امام حسین(ع) جوابگو نیست بر این باورند که در ورای نمادهای به نمایش گذاشته شده در موزه محرم تبریز، باید بازدیدکننده به چیزی فراتر از نمادها هدایت شده و تصویر حوادث گذشته به روشنی آشکار گشته و اهداف قیام کربلا به درستی تبیین شود.
از سوی دیگر این کارشناسان بر گردآوری آثار فاخر هنری در موزه محرم جهت مشخص شدن جریان های واقعی از جریان های دروغین و تحریف ها و نیز جمع آوری آثار سطح پایین که در شان امام حسین(ع) و ماه محرم نیست تاکید دارند؛ همان موضوعی که خلاء آن در نگاه اول به شدت به چشم می آید.
لزوم بین المللی کردن فعالیت های موزه محرم تبریز و نیز ضرورت ایجاد مرکز پژوهش در این موزه با بهره گیری از حضور اساتید دانشگاهی و صاحبنظران عرصه هنر از دیگر مواردی است که کارشناسان و پژوهشگران دینی بر تحقق آن ها تاکید می کنند.
عشق به امام حسین(ع) در موزه محرم موج بزند
یک خطیب و پژوهشگر دینی با اشاره به اینکه ضرورت دارد موزه محرم فراتر از جمع آوری چند نماد و یا وسایل قدیمی باشد، تاکید کرد: باید در این موزه عشق به امام حسین(ع) موج بزند.
حجت الاسلام مهدی قهرمانی، با بیان اینکه پیدا کردن شناخت از مفاهیم دینی از جمله مراسم های ماه محرم با سه شکل ممکن است، به من گفت: معرفی ارزش ها، معرفی ضدارزشها و معرفی غیرارزش ها که به خودی خود نه ارزش بوده و نه ضد ارزش هستند، این سه شکل را شامل می شوند.
وی نمایش نمادها در موزه محرم تبریز را نوعی شناخت پیدا کردن از مراسم های ماه محرم با اتکا به نوع سوم از اشکال بالا دانست و افزود: این نمادها برای آشکار کردن تصاویر حوادث رخ داده در محرم سال 61 موثرند اما باید زمینه ساز انتقال ارزش ها و مفاهیم ارزشمند قیام عاشورا باشند.
وی با تاکید بر اینکه حرکت در راه امامت و لایت، امربه معروف و نهی از منکر و بصیرت افزایی سه هدف اصلی حرکت امام حسین(ع) در محرم سال 61 بود، اضافه کرد: باید با سرمایه گذاری بیشتر، بر شناخت یافتن از طریق ارزش ها تاکید شود.
این پژوهشگر دینی خاطرنشان کرد: باید عشق به امام حسین(ع) در موزه محرم موج زده و این مکان به تجلی‌گاه معرفی جریان های واقعی تبدیل شود.
حجت الاسلام قهرمانی، نمایش ستیزه جویی های لشکریان یزید در مقابل صحنه های مملو از مظلومیت سپاه امام حسین(ع) در موزه محرم را ضروری خواند و اظهار داشت: نمایش این صحنه ها با بکارگیری هنر هنرمندان می تواند مردم را در درک درست از مفاهیم ماه محرم و واقعیت های موجود یاری کند.
وی خاطرنشان کرد: نمایش طریقه عملکرد امام حسین(ع) و یزید در موقعیت های مشابه و بررسی تطبیقی آن ها، به خوبی می تواند در معرفی جریان های واقعی موثر باشد.
این مدرس دانشگاه با تاکید بر اینکه باید در معرفی امام حسین(ع) حتی در روش های موزه دارانه نیز نباید مرتکب افراط و تفریط شد، افزود: نباید مراسم های ماه محرم آنچنان که خودمان علاقمندیم، به مخاطب منتقل شود که متاسفانه اکنون این اتفاق می افتد.
اگر نمادهای عاطفی توقفگاه باشد خطا کرده ایم
حجت الاسلام احد قهرمانی، یکی دیگر از خطبا و پژوهشگران دینی هم با بیان اینکه مفاهیم دینی دارای دو بعد عاطفی و عقلانی است در این زمینه گفت: باید نمادها در راه ارضای بعد عاطفی انسان باشد ولی اگر این نمادها تبدیل به توفقگاه شوند، سخت در اشتباهیم.
وی افزود: اگر نمادها زمینه ساز به کار افتادن بعد عقلانی انسان بوده و در خدمت بصیرت افزایی او باشند، کارکردی مطلوب دارند.
وی با تاکید بر اینکه محرم و مراسم های عزاداری این ماه باید همانطور که اتفاق افتاده معرفی و تبیین شوند، بر دوری از خرافات و مظلوم نمایی افراطی امام حسین(ع) تاکید کرد.
این پژوهشگر دینی افزود: برای بصیرت افزایی در باب مفاهیمی مانند واقعه کربلا بکارگیری نمادها برای ایجاد حس عاطفی لازم است اما این احساس عاطفی باید هدایت کننده مخاطب به سمت ابعاد عقلانی باشد.
حجت الاسلام رحیم همزبان، نماینده ولی فقیه در منطقه 13 دانشگاه آزاد اسلامی و عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز هم در این زمینه گفت: هدف قیام کربلا، تقویت ایمان و بصیرت مردم بود و اکنون هر حرکتی که به تحقق این اهداف کمک کند، مورد حمایت است.
وی با بیان اینکه نمادهای به نمایش گذاشته شده در موزه محرم می تواند زمینه ساز تحقق اهداف مورد اشاره باشد، اضافه کرد:وجود این نمادها لازم است ولی تحقق اهداف قیام کربلا و عاشورا نیازمند حرکتی فراتر از نمادهاست.
این استاد دانشگاه تبریز ایجاد موزه محرم با هدف جمع آوری نمادهای مراسم عزاداری امام حسین(ع) را ستودنی دانست و افزود:ضرورت دارد این موزه بستری باشد که جریان های واقعی از جریان های دروغین جدا و تحریف ها بیش از پیش مشخص شود.
استخدام صحیح هنر در موزه محرم زمینه ساز بصیرت افزایی است
حجت الاسلام قهرمانی، استاد دانشگاه و پژوهشگر دینی با اشاره به اینکه شان امام حسین(ع) و ماه محرم باید حفظ شود، افزود: باید آثاری در موزه محرم به نمایش گذاشته شود که عقل آن ها را تائید می کند.
وی برخی اظهارنظرها مبنی بر اینکه باید آثار سطح پایین از موزه محرم تبریز جمع آوری شود را اظهاراتی قابل قبول و منطقی خواند و گفت: باید با یک تحلیل کارشناسی، میزان سود و یا زیان احتمالی نمایش آثار به اصطلاح سطح پایین تجزیه و تحلیل شده و اگر زیان نمایش این آثار بیشتر از سود آن ها باشند، باید جمع آوری شوند.
حجت الاسلام روحانی، دیگر پژوهشگر دینی هم استخدام صحیح هنر در موزه محرم را زمینه ساز شکوفایی ابعاد عقلانی و بصیرت افزایی انسان دانست و اضافه کرد: تابلوی استاد فرشچیان که تفسیر کامل عاشورا و تصویری از قرآن است، می تواند مصداقی برای این ادعا باشد.
وی خاطرنشان کرد: استفاده از آثار فاخر هنرمندان در موزه محرم به همراه جمع آوری آثار سطح پایین می تواند به تحقق اهداف عاشورا کمک کند.
وی گفت: هنر، طیف وسیعی را شامل می شود و محدود به نقاشی و یا خوشنویسی نیست بلکه مفاهیم متعالی می تواند در قالب هنرهای تجسمی و حتی هنرهای نمایشی نیز انتقال یابد.
وی اضافه کرد: معرفی نادرست امام حسین(ع) پایه های دین را متزلزل می کند و لذا باید آثار فاخر جایگزین آثار سطح پایین شود.
این پژوهشگر دینی با تاکید بر اینکه شان امام حسین(ع) و ماه محرم باید حفظ شود، افزود: نباید طوری برخورد شود که امام حسین(ع) از جایگاه امامت و ولایت پایین آورده شود ضمن اینکه باید در نظر داشت که آگاهی مردم بسیار بالاست و توانایی تشخیص آثار خوب و بد را دارند.
حجت السلام همزبان، عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز هم در این زمینه گفت: باید موزه محرم در جمع آوری آثار خوب هنرمندان که متناسب با شان امام حسین(ع) باشد، کوشا بوده و از جمع آوری آثار سطح پائین خودداری شود.
وی همچنین با تاکید بر استفاده از آثار فاخر هنری در موزه محرم گفت:هنرمندان صاحبنظر باید با بررسی های کارشناسی، استراتژی معینی برای گردآوری آثار فاخر هنری جهت به نمایش گذاشتن در این موزه تعریف کنند.
مرکز پژوهش در موزه محرم راه اندازی شود
حجت الاسلام قهرمانی، تبیین جریان های واقعی را نیازمند اقدامی علمی دانست و گفت: با راه اندازی مرکز پژوهش در موزه محرم می توان جریان های واقعی را تبیین و آن ها را از جریان های انحرافی و خرافی تمیز داد.
این محقق، با یادآوری لزوم استفاده از متخصصان حوزه دین و اساتید دانشگاه در این مرکز تحقیقاتی، خاطرنشان کرد: مرکز پژوهش موزه محرم می تواند نقاط ضعف و قوت عزاداری های امام حسین(ع) در طول یکسال گذشته را بررسی کرده و برنامه های علمی و عملی را در اختیار هیئت های حسینی، هیئت امنای مساجد و تکایا قرار دهد.
حجت الاسلام روحانی، دیگر پژوهشگر دینی هم با استقبال از ایده ایجاد مرکز پژوهش در موزه محرم تبریز، حضور فعالانه اساتید دانشگاهی در این مرکز را مورد تاکید قرار داد و گفت: با بررسی برنامه های یکسال گذشته می توان مردم را آگاه و روشن کرد تا جریان های غیرواقعی و انحرافی به کلی رنگ ببازد.
حجت الاسلام همزبان، نماینده ولی فقیه در منطقه 13 دانشگاه آزاد اسلامی نیز با تاکید بر لزوم فعال شدن بخشی به نام مرکز پژوهش در موزه محرم از بی توجهی به موضوع پژوهش در تبریز انتقاد کرد و اظهار داشت: باید با سرمایه گذاری بیشتر، شاهد نتایج خوب و اثربخش تحقیقاتی بود که می تواند در ارائه جریان های واقعی موثر باشد.
وی با بیان اینکه می توان در تمام طول سال مسائل مختلف عاشورا و ماه محرم را بررسی کرد، گفت: یکی از کارکردهای موزه محرم می تواند این مساله باشد که عملکرد سال جاری هیئت های حسینی و مراسم های عزاداری و سوگواری امام حسین(ع) را بررسی کرده و برای سال بعد برنامه ریزی کند و این برنامه ها را در اختیار هیئت ها، حسینیه ها و تکایا بگذارد.
فعالیت های موزه محرم بین المللی شود
حجت الاسلام قهرمانی، پژوهشگر دینی در بخش دیگری از این گفتگو با اشاره به موقعیت ممتاز جغرافیایی آذربایجان شرقی و مجاورت آن با چند کشور خارجی، تصریح کرد: با توجه به اینکه امام حسین(ع) و ماه محرم محدود به ایران نبوده و مشتاقانی در آن سوی مرزها دارد، سوق یافتن موزه محرم تبریز به سمت فعالیت های بین المللی می تواند تاثیرات مفیدی داشته باشد.
وی خاطرنشان کرد: حضور فعال موزه محرم در فضای سایبری و ایجاد امکان دیدار از این موزه از راه دور با تکنولوژی رایانه ای و بصورت آنلاین می تواند به حضور موزه محرم در سطح بین الملل کمک کند.
حجت الاسلام روحانی، دیگر پژوهشگر دینی هم با اشاره به این سخن بنیانگذار انقلاب اسلامی که فرموده بودند "امام حسین(ع) مختص ایران و تشییع نیست"، گفت: ماهاتما گاندی، رهبر سیاسی و معنوی هندی ها نیز گفته بود که امام حسین(ع) متعلق به تمام بشریت است و لذا باید با این رویکرد فعالیت ها در موزه محرم هدفگذاری شود.
وی افزود: پتانسیل فعالیت بین المللی در موزه محرم تبریز وجود دارد و به بهترین نحو ممکن می توان امام حسین (ع) را به عنوان مظهر تام حق و زیبایی در سطح جهان معرفی کرد.
وی گفت: برگزاری نشست های علمی با عناوینی مانند محرم در کشورهای همسایه، محرم در کشورهای اسلامی و حتی تاثیر محرم بر ادیان مختلف می تواند به عنوان یکی از فعالیت های بین المللی موزه محرم باشد.
حجت الاسلام همزبان، عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز هم ایده بین المللی شدن فعالیت های موزه محرم تبریز را قابل تحقق دانست و افزود:باید با هدفگذاری معینی این امر مورد پیگیری قرار گیرد.
وی با بیان اینکه امام حسین(ع) محدود به ایران نیست و در سراسر جهان، شیعیان با آداب و رسوم خاص خود برای سالار شهیدان مراسم عزاداری و سوگواری می گیرند، به موقعیت استراتژیک آذربایجان شرقی در مجاورت با چند کشور خارجی اشاره و خاطرنشان کرد:به نظر می رسد باید برای بین المللی شدن موزه، طرح ها و برنامه هایی در دستور کار مسئولان قرار گیرد.
***
در حالیکه فعالیت موزه محرم تبریز می تواند در مقابله با عزاداری های انحرافی موثر باشد و بعضاً سنت هایی که مهجور واقع شده و یا در حال نابودی هستند را همچنان زنده نگه دارد اما نباید از این نکته غافل شد که اکنون آنچه باید مورد توجه قرار گیرد و اتفاقاً کارشنان نیز بر آن تاکید دارند، بصیرت افزایی و تلاش در جهت بسترسازی برای انتقال صحیح پیام امام حسین(ع) و قیام کربلا است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر